Μέχρι στιγμής, έχω συμμετάσχει σε 11 εικονικές εκδηλώσεις για να συζητήσω το νέο μου βιβλίο, «Πώς να αποφύγετε την καταστροφή του κλίματος», ενώ έπονται κι άλλες.
Σε κάθε μια έχω μιλήσει για το πώς ο κόσμος χρειάζεται να μεταμορφώσει ολόκληρη τη φυσική του οικονομία, ώστε να μπορέσουμε να σταματήσουμε να εκπέμπουμε αέρια θερμοκηπίου έως το 2050, και σχεδόν σε κάθε περίπτωση, μου έχει γίνει κάποια παραλλαγή αυτής της ερώτησης: «Τι γίνεται με τα άτομα που θα χάσουν θέσεις εργασίας σε αυτή τη μετάβαση»;
Είναι μια υπέροχη ερώτηση. Οι άνθρωποι έχουν δίκιο να ανησυχούν για αυτό. Δυστυχώς, ο τρόπος που μιλάμε για αυτό το ζήτημα μπορεί να είναι πολωτικός και τα επιχειρήματα καταλήγουν σε ένα από τα δύο στρατόπεδα.
Για όσους ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή, είναι εύκολο να απορρίψετε όποιον καλεί χαμένες θέσεις εργασίας στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων ως επιβλαβή για το κλίμα. Και για όσους ανησυχούν για την απώλεια θέσεων εργασίας, είναι εύκολο να συμπεράνουμε ότι οι περιβαλλοντολόγοι δεν κατανοούν τον αντίκτυπο που θα έχει αυτή η μετάβαση στους εργαζόμενους, τις οικογένειές τους και τις κοινότητές τους.
Η αλήθεια είναι ότι όλοι έχουν εύλογες ανησυχίες εδώ. Ο κόσμος χρειάζεται να μεταβεί σε μια οικονομία μηδενικού άνθρακα τα επόμενα 30 χρόνια. Ωστόσο, είναι επίσης αλήθεια ότι πολλές κοινότητες βασίζονται σε μια οικονομική μηχανή – όπως τα διυλιστήρια πετρελαίου – που τροφοδοτούνται από ορυκτά καύσιμα. Εάν η μόνη δουλειά που είχατε ποτέ βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, πρέπει να είναι εντυπωσιακό να φανταστείτε ότι θα φύγει. Γνωρίζοντας ότι η μετάβαση είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί μια κλιματική καταστροφή δεν το καθιστά ευκολότερο.
Γι ‘αυτό θέλω να μοιραστώ κάποιες σκέψεις σχετικά με τον τρόπο επίτευξης της σωστής ισορροπίας.
Καταρχάς, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η μετάβαση θα συμβεί σε μια οικονομία που είναι ήδη απίστευτα δυναμική. Η ζήτηση για εργαζόμενους μπορεί να μετατοπιστεί γρήγορα από τον ένα τομέα στον άλλο και από τη μία γεωγραφική περιοχή στον άλλο. Και αυτές οι αλλαγές δεν οφείλονται μόνο στην καθαρή ενέργεια – άλλοι παράγοντες όπως ο αυτοματισμός και η ρομποτική διαδραματίζουν επίσης ουσιαστικό ρόλο.
Σε γενικές γραμμές, αυτός ο δυναμισμός είναι καλός για την οικονομία. Πιστεύω ότι αυτό θα ισχύει και στη μετάβαση σε καθαρή ενέργεια, γιατί θα δημιουργήσει τόσες πολλές νέες ευκαιρίες για τους εργαζόμενους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δεξιότητές τους θα αναγνωριστούν άμεσα. Για παράδειγμα, εάν τα πράσινα καύσιμα υδρογόνου αποδειχθούν μια μεγάλη επιχείρηση, θα χρειαζόμαστε ακόμα αγωγούς και φορτηγά για να τα μετακινήσουμε – όπως ακριβώς κινούνται σήμερα πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Οι εξορυκτικές δεξιότητες θα μπορούσαν επίσης να είναι χρήσιμες στην προμήθεια ορυκτών, όπως το λίθιο και ο χαλκός, που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή καθαρών τεχνολογιών και θα έχουν όλο και μεγαλύτερη ζήτηση.
Θα υπάρξουν επίσης θέσεις εργασίας για την κατασκευή και λειτουργία όλων των υποδομών για την πράσινη οικονομία: αιολικά και ηλιακά πάρκα, εκσυγχρονισμένα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, εργοστάσια μπαταριών, διυλιστήρια για βιώσιμα καύσιμα, εγκαταστάσεις αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας μεγάλης διάρκειας, εγκαταστάσεις άμεσης δέσμευσης αέρα, κι αλλα.
Αλλά δεν χρειάζεται να είστε σκεπτικοί για το κλίμα για να δείτε τις προκλήσεις σε όλα αυτά. Αυτές οι νέες, καθαρές λύσεις ενδέχεται να μην χρησιμοποιούν το ίδιο εργατικό δυναμικό ή να βρίσκονται στις ίδιες περιοχές με τους συμβατικούς ομολόγους τους. Ορισμένες νέες θέσεις εργασίας μπορεί να μην είναι τόσο καλές όσο αυτές που έχουν χαθεί. Και ορισμένες νέες τεχνολογίες μπορεί να χρειάζονται λιγότερους εργαζόμενους από αυτούς που αντικαθιστούν.
Για παράδειγμα, τα ηλεκτρικά οχήματα χρειάζονται λιγότερη συντήρηση επειδή έχουν λιγότερα κινούμενα ανταλλακτικά από τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Στο μέλλον με πολλά ηλεκτρικά οχήματα στο δρόμο, λιγότερα άτομα θα χρειαστούν για να τα επισκευάσουν και να εργαστούν σε βενζινάδικα. Το αν η μετατόπιση στα EV καταλήγει να είναι καλή ή κακή για την αυτοκινητοβιομηχανία της Αμερικής θα εξαρτηθεί από το αν οι κυβερνήσεις ενεργούν τώρα για να ενθαρρύνουν την κατασκευή – σε υπάρχουσες και νέες εγκαταστάσεις – σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, από ανταλλακτικά μέχρι τη συναρμολόγηση.
Με την πάροδο του χρόνου, δεκάδες βιομηχανίες θα περάσουν τις δικές τους εξελίξεις καθώς μειώνουν και εξαλείφουν τις εκπομπές τους. Οι εργαζόμενοι και οι κοινότητες σε όλη τη χώρα θα επηρεαστούν: ανθρακωρύχοι στη Δυτική Βιρτζίνια, εργάτες στο Οχάιο και τη Βόρεια Καρολίνα, αυτοκινητοβιομηχανίες στο Ντιτρόιτ, κατασκευαστές τσιμέντου στο Σιάτλ. Και δεν είναι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες – οι ίδιες αλλαγές θα επηρεάσουν τους εργαζομένους σε όλο τον κόσμο.
Τι μπορεί να γίνει για αυτό;
Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία λύση που να λειτουργεί σε κάθε κλάδο ή σε κάθε κοινότητα. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση μπορεί να παρέχει καθοδήγηση και χρηματοδότηση, να βοηθήσει στη σύνδεση περιοχών που αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις και να δημιουργήσει κίνητρα για να κάνουν όλες τις καλές θέσεις εργασίας καθαρής ενέργειας προσβάσιμες σε όλους. Αλλά στο τέλος, είναι πραγματικά κρατικοί και τοπικοί ηγέτες – από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, τις ομάδες εργασίας και τις κοινοτικές ομάδες – που θα είναι κρίσιμοι.
Υπάρχουν τέσσερις αρχές που πρέπει να καθοδηγήσουν τη μετάβαση:
Σκεφτείτε μακριά και ξεκινήστε τώρα. Οι θανατηφόρες διακοπές ρεύματος στο Τέξας είναι μια επώδυνη υπενθύμιση ότι ο απρόβλεπτος καιρός θα είναι πιο συνηθισμένος και θα υπάρξουν στιγμές που επηρεάζουν την ικανότητα ολόκληρης της περιοχής της χώρας να λειτουργεί αποτελεσματικά. Οι κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν τώρα σε αναβαθμίσεις για να κάνουν το δίκτυο τροφοδοσίας και όλες τις υποδομές των ΗΠΑ πιο ανθεκτικές. Αυτή η διαδικασία είναι ένα παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο αυτή η μετάβαση μπορεί να κάνει τη χώρα καλύτερα προετοιμασμένη να αποτρέψει μια κλιματική καταστροφή αυξάνοντας σημαντικά τις ευκαιρίες για καλές θέσεις εργασίας.
Όσο πιο γρήγορα ξεκινήσει αυτή η μετάβαση, τόσο καλύτερα θα είναι όλοι. Οι νέες τεχνολογίες όπως το καθαρό τσιμέντο και τα καύσιμα βιώσιμης αεροπορίας θα χρειαστούν εγκαταστάσεις παραγωγής, αλυσίδες εφοδιασμού και δίκτυα διανομής – όλες θα απασχολούν πολλούς ανθρώπους σε κατασκευές και επιχειρήσεις-. Όποιος χτίσει το πρώτο από αυτά θα έχει τη δυνατότητα να χτίσει τα επόμενα, και όποιος καταλάβει πρώτα την πλευρά των επιχειρήσεων θα μπορεί να κλιμακώσει τις ενέργειές του γρηγορότερα από τους ανταγωνιστές του. Κάθε ένα από αυτά τα έργα υποδομής θα πρέπει να θεωρηθεί ως μεγάλο κατασκευαστικό έργο που απαιτεί σημαντική ποσότητα εργασίας. Θα είναι επίσης μακροπρόθεσμες επενδύσεις – αυτές οι εγκαταστάσεις και τα διυλιστήρια θα παραμείνουν σε αυτές τις κοινότητες για δεκαετίες.
Υπάρχει επίσης τεράστια οικονομική ευκαιρία στη χρηματοδότηση έρευνας και ανάπτυξης. Δημιουργούνται άμεσες θέσεις εργασίας στις κοινότητες όπου δαπανάται και τους δίνει επίσης ένα ξεκίνημα για την ανάπτυξη – δεδομένου ότι τα μέρη όπου επενδύονται αυτά τα χρήματα είναι συχνά τα μέρη όπου οι νέες εταιρείες ριζώνουν. Εν τω μεταξύ, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση μπορεί να υιοθετήσει πολιτικές που ενθαρρύνουν τους καινοτόμους να επιδείξουν και να αναπτύξουν τις νέες ιδέες τους στις κοινότητες όπου τις ανακαλύπτουν.
Κατά την επιλογή του πού θα πραγματοποιηθούν αυτές οι επενδύσεις, τα ίδια κεφάλαια πρέπει να είναι ένας κινητήριος παράγοντας. Οι ρυπογόνες βιομηχανίες βρίσκονται δυσανάλογα σε κοινότητες χρωμάτων, εις βάρος της υγείας και της ευημερίας τους. Και αυτές οι κοινότητες τείνουν να είναι πιο οικονομικά ευάλωτες και έχουν λιγότερες διασφαλίσεις, επομένως συχνά θα πληγούν περισσότερο από άλλες. Κατά τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, οι άνθρωποι σε μειονεκτούσες κοινότητες αξίζουν ευκαιρίες για καλές δουλειές που δεν θέτουν σε κίνδυνο την υγεία ή το περιβάλλον τους.
Μάθετε από πολλά υποσχόμενα παραδείγματα. Το Τολέδο, Οχάιο, υπήρξε κόμβος για τη βιομηχανία υαλουργίας εδώ και πολύ καιρό που το ψευδώνυμό του είναι «η πόλη γυαλιού». Αφού η κατασκευαστική της βάση έπληξε σκληρούς καιρούς, οι τοπικοί ηγέτες εντόπισαν μια νέα περιοχή όπου οι γυάλινες ρίζες της πόλης είχαν ιδιαίτερη σημασία: κατασκευή ηλιακών συλλεκτών. Αυτό το έργο έχει γίνει βασικό μέρος της τοπικής οικονομίας.
Στο Πουέμπλο, στο Κολοράντο, ηγέτες επιχειρήσεων και κυβερνήσεων μετατρέπουν έναν ιστορικό μύλο σιδήρου – κάποτε τη μοναδική χαλυβουργική εταιρεία δυτικά του Μισισιπή – στον πρώτο φούρνο ηλεκτρικού τόξου που τροφοδοτείται κυρίως από ηλιακή ενέργεια. Αυτό το έργο θα διασφαλίσει ότι τουλάχιστον 1.000 χαλυβουργοί διατηρούν τις δουλειές τους και θα δημιουργούν εκατοντάδες οικοδομικές εργασίες.
Και στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, όλα τα υπεράκτια αιολικά έργα υποχρεούνται τώρα να πληρώνουν τους υφιστάμενους μισθούς στους εργαζόμενους που εγκαθιστούν ανεμογεννήτριες. Τα τοπικά συνδικάτα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της συμφωνίας.
Δέσμευση των πόρων για να λειτουργήσει. Η σιγουριά ότι η μετάβαση είναι δίκαιη και δεν θα είναι φθηνή. Η Γερμανία, για παράδειγμα, σκοπεύει να δαπανήσει περισσότερα σε αυτό από την έρευνα και την ανάπτυξη καινοτομίας στην καθαρή ενέργεια.
Το θέμα δεν είναι απλώς να ξοδεύουμε περισσότερα. Εάν θέλουν να ανταγωνιστούν την Ευρώπη και την Κίνα στην πράσινη οικονομία, οι ΗΠΑ θα χρειαστούν μια γενιά μηχανικών και επιστημόνων που θα επικεντρωθούν σε αυτούς τους νέους τομείς – έτσι η ενεργειακή μετάβαση είναι ένα άλλο επιτακτικό επιχείρημα για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος της Αμερικής. Ακόμη και σχετικά μικρές βελτιώσεις στα σχολεία θα βοηθούσαν τους αποφοίτους να είναι πιο προσαρμόσιμοι καθώς μετακινούνται από τη μία εργασία ή στην άλλη.
Οι καινοτόμοι στα πανεπιστήμια πρέπει επίσης να συνδεθούν με επιχειρηματίες και επενδυτές, ώστε οι ιδέες τους να μπορούν να εισέλθουν από το εργαστήριο στην αγορά – κάτι που θα πυροδοτήσει τη δημιουργία νέων εταιρειών που δημιουργούν θέσεις εργασίας και ευκαιρίες. Το Πανεπιστήμιο του Τολέδο, για παράδειγμα, υπήρξε σημαντικός εταίρος στη μετάβαση που έχει υποστεί η πόλη.
Παραμείνετε σε καλό δρόμο. Σχεδόν κάθε πολιτικό κόμμα στην Ευρώπη έχει δεσμευτεί να αποφύγει μια κλιματική καταστροφή. Έτσι, όταν αναλαμβάνουν δεσμεύσεις 10 ή 20 ετών για τη χρηματοδότηση καινοτομίας ή την κατασκευή υποδομών, ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να τις λάβει σοβαρά υπόψη. Αλλά στις ΗΠΑ, όταν υπάρχει αλλαγή στην ηγεσία στο Κογκρέσο ή στον Λευκό Οίκο, μπορεί να σημαίνει ότι αλλάζουν και οι προτεραιότητες και οι πολιτικές – γεγονός που καθιστά δύσκολη για τις εταιρείες να αντλήσουν κεφάλαια, για παράδειγμα, για εξοπλισμό εργοστασίων χάλυβα και τσιμέντου. Μια σοβαρή μακροπρόθεσμη δέσμευση για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος από όλους τους ηγέτες θα έκανε μεγάλη διαφορά.
Η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχει αντιμετωπίσει ποτέ ο κόσμος. Είμαι αισιόδοξος ότι μπορούμε να το κάνουμε, για όλους τους λόγους που εξηγώ στο βιβλίο μου. Αλλά πρέπει να ωφελήσει όλους – συμπεριλαμβανομένων εκείνων των εργαζομένων και των κοινοτήτων που εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα που πρέπει να ξεφορτωθούμε.
Πηγή: https://www.gatesnotes.com/Energy/Transitioning-to-the-green-economy
