Κάθε έμβιο ον στη Γη προστατεύεται από την υπεριώδη ακτινοβολία χάρη στο στρατοσφαιρικό στρώμα του όζοντος. Στα τέλη του 20ου αιώνα όμως, οι εκπομπές ορισμένων βλαβερών χημικών ουσιών άρχισαν να επηρεάζουν τον αριθμό των μορίων του όζοντος στην ατμόσφαιρα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ανοίγει κάθε χρόνο μια τρύπα πάνω από την Ανταρκτική, η οποία προκαλείται από πολύπλοκες μετεωρολογικές και χημικές διεργασίες.
Ωστόσο, μια νέα μελέτη της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), διαπίστωσε ότι η ποσότητα των χημικών αυτών ουσιών έχει μειωθεί κατά 50%. Οι επιστήμονες της NOAA λένε ότι πρόκειται για ένα σημαντικό ορόσημο στην πορεία προς την ανάκαμψη της τρύπας του όζοντος.
Παρόλα αυτά, τονίζουν στη μελέτη τους οι ερευνητές, η αποκατάσταση του στρώματος του όζοντος δεν είναι δεδομένη, καθώς τα ατμοσφαιρικά επίπεδα αυτών των επιβλαβών χημικών ουσιών πρέπει να συνεχίσουν να μειώνονται.
«Αυτή η αργή αλλά σταθερή πρόοδος τις τελευταίες τρεις δεκαετίες επιτεύχθηκε χάρη στη διεθνή συμμόρφωση με τους ελέγχους στην παραγωγή και το εμπόριο ουσιών που καταστρέφουν το όζον, στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ», έγραψαν οι επιστήμονες της NOAA.
Good news for the ozone layer!
An annual analysis tracking the decline of ozone-depleting chemicals shows the levels of these harmful chemicals have significantly dropped, reaching a milestone in the recovery of the #ozonelayer. https://t.co/0O9CX9gLO8#noaa #research pic.twitter.com/H9duxeyfW9
— NOAA Research (@NOAAResearch) August 24, 2022
Το όζον είναι ένα εξαιρετικά αντιδραστικό μόριο. Περίπου το 90% του όζοντος της Γης βρίσκεται στη στρατόσφαιρα πάνω από την τροπόσφαιρα, το στρώμα που βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια της Γης.
Από τη δεκαετία του 1980, όταν αποκαλύφθηκε ότι ορισμένες συνθετικές χημικές ουσίες καταστρέφουν το στρώμα του όζοντος, οι επιστήμονες παρακολουθούν προσεκτικά την ατμόσφαιρα. Το 1987, μόλις επτά χρόνια αφότου οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι ανθρωπογενείς χημικές ουσίες βλάπτουν το στρώμα του όζοντος, υπογράφηκε το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για να περιοριστεί η ποσότητα των επιβλαβών χημικών ουσιών στην ατμόσφαιρα.
Ένας μακρύς αλλά ελπιδοφόρος δρόμος
Η τρύπα του όζοντος σχηματίζεται κάθε χρόνο την άνοιξη πάνω από την Ανταρκτική, ενώ η τρύπα αυτή κλείνει κατά κάποιο τρόπο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς αναμιγνύεται στρατοσφαιρικός αέρας από χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη.
Στην Ανταρκτική, η τρύπα του όζοντος έχει ανακάμψει κατά 26% από τα μέγιστα επίπεδα της δεκαετίας του 1990 και αναμένεται να κλείσει κάποια στιγμή γύρω στο 2070.
Η Σύμβαση της Βιέννης για την Προστασία της Στιβάδας του Όζοντος, μια πολυμερής περιβαλλοντική συμφωνία που επιτεύχθηκε το 1985, καθόρισε κατευθυντήριες γραμμές για τη μείωση της παραγωγής χλωροφθορανθράκων σε παγκόσμιο επίπεδο, λόγω του ρόλου τους στην καταστροφή της στιβάδας του όζοντος και την επακόλουθη αύξηση του κινδύνου καρκίνου του δέρματος. Οι απειλές που προέκυπταν από τη μείωση του όζοντος ώθησαν το ζήτημα στο προσκήνιο των παγκόσμιων κλιματικών ζητημάτων, κερδίζοντας την υποστήριξη οργανισμών όπως ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός και τα Ηνωμένα Έθνη. Η Σύμβαση της Βιέννης εγκρίθηκε στη Διάσκεψη της Βιέννης το 1985 και τέθηκε σε ισχύ το 1988.
ΠΗΓΗ: Interesting Engineering
