Ένας νέος, θανάσιμος κίνδυνος βρίσκεται στο δρόμο της ελληνικής οικονομίας: ο αποπληθωρισμός (αρνητικός πληθωρισμός). Οι αρνητικές του παρενέργειες είναι δύο: αυξάνει το χρέος και λειτουργεί σαν φρένο στην ανάπτυξη, δημιουργώντας φαύλο κύκλο ύφεσης ή στασιμότητας και υπερχρέωσης.
Τα δύο πρώτα χρόνια του μνημονιακού προγράμματος, το 2010 και το 2011, το παράδοξο ήταν ότι -παρά τη λιτότητα- ο πληθωρισμός επέμενε σε υψηλά επίπεδα. Το πρόβλημα τότε ήταν ότι ο πληθωρισμός «έτρωγε» τα λαϊκά εισοδήματα, που μειώνονταν ήδη από τα μέτρα του μνημονίου.
Από το 2012 όμως και κυρίως από το 2013, το πρόβλημα είναι αντίστροφο: ο πληθωρισμός γίνεται πλέον αρνητικός και αυτό δημιουργεί πρόβλημα με… το χρέος. Για να το πούμε απλά: ο πληθωρισμός «τρώει» το χρέος, ενώ ο αποπληθωρισμός (αρνητικός πληθωρισμός) αυξάνει το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Ο λόγος είναι πολύ απλός: ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ. Είναι ο «πληθωρισμός της ανάπτυξης», το μέγεθος που προστίθεται στους ρυθμούς ανάπτυξης για να προκύψει η αύξηση του ΑΕΠ κάθε χρόνο. Δηλαδή, αρνητικός αποπληθωριστής του ΑΕΠ σημαίνει ότι αυξάνεται ισόποσα η ύφεση ή μειώνεται ισόποσα ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ.
Ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ, λοιπόν, είναι αρνητικός ήδη από το 2012 και αυτό σημαίνει ότι στους ρυθμούς ανάπτυξης (που λόγω ύφεσης είναι αρνητικοί) προστίθεται ένα ακόμη αρνητικό μέγεθος. Συγκεκριμένα, ο αποπληθωριστής του ΑΕΠ ήταν -0,8% το 2012 (ενώ ο προϋπολογισμός του 2013 προέβλεπε ότι θα είναι -0,5%), ενώ το 2013 θα κλείσει στο -1,7% (αντί πρόβλεψης -1,2%). Το Προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2014 δεν περιέχει κάποια πρόβλεψη, αλλά δεδομένου ότι ο πληθωρισμός (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή – ΔΤΚ) θα είναι αρνητικός, είναι βέβαιο ότι και το αποπληθωριστής του ΑΕΠ θα είναι επίσης ξανά αρνητικός.
Επειδή λοιπόν το χρέος υπολογίζεται ως ποσοστό του ΑΕΠ, όσο το ΑΕΠ μειώνεται, τόσο το χρέος αυξάνεται.
Ο αποπληθωρισμός όμως φέρνει και άλλους κινδύνους: λειτουργεί σαν αντικίνητρο για επενδύσεις και αγορές, επειδή υπάρχει η προσδοκία για περαιτέρω πτώση των τιμών. Αυτός είναι ο λόγος που ο αποπληθωρισμός δημιουργεί φαύλο κύκλο υπερχρέωσης και οικονομικής στασιμότητας.
