Γράφει ο Besart Bako
MSc Defence, Development and Diplomacy. bako.besart@gmail.com
Ένα τρομοκρατικό χτύπημα αποσκοπεί σε πρώτη φάση στο να τραβήξει την προσοχή, να έχει αντίκτυπο και να σπείρει τον τρόμο σε ένα ευρύτερο κοινό. Πράγματι, ελέω ISIS, και κυρίως μετά την επίθεση στην Charlie Hebdo, (και) τα ελληνικά ΜΜΕ ασχολούνται εκτενώς με το ζήτημα της τρομοκρατίας.
Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί από ειδικούς και λιγότερο ειδικούς σχετικά με το αν πρέπει να φοβάται ο Έλληνας και το αν κινδυνεύει η Ελλάδα από τους τζιχαντιστές. Όλοι συμφωνούν πως ναι, η Ελλάδα απειλείται από την θρησκευτική τρομοκρατία, γεγονός που αν μη τι άλλο αυξάνει την ανησυχία και τον φόβο των πολιτών.
Αν και είναι ακόμη νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, το παρόν άρθρο θα υποστηρίξει αφενός πως κακώς υπάρχει φόβος και αφετέρου πως η Ελλάδα δεν συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες να αποτελέσει στόχο της θρησκευτικής τρομοκρατίας.
Αναλυτικότερα, στοχεύοντας στην υψηλή τηλεθέαση, τα ΜΜΕ προβάλλουν συνεχώς βίντεο με εξτρεμιστές να εκτελούν βάναυσα δυτικούς αιχμαλώτους, να απειλούν την Δύση με αιματοκύλισμα, να βάλλουν με βαρύ οπλισμό και να κάνουν οτιδήποτε μπορεί να φαντάζει απειλητικό. Εκτός αυτού, συχνά παραπληροφορούν τους πολίτες μεταδίδοντας μισές αλήθειες. Η παραπληροφόρηση δημιουργεί άγνοια και η άγνοια μαζί με τις σκηνές βίας έχουν ως λογικό συνεπακόλουθο την πρόκληση φόβου στον τηλεθεατή.
Ένας φόβος καθαρά απόρροια του φαινομένου της μιντιακής τρομολαγνείας, φόβος που δεν φαίνεται να είναι βάσιμος. Αναντίρρητα ο ισλαμικός εξτρεμισμός υφίσταται και ελλείψει ενός ισχυρού ισλαμικού κράτους να τον περιορίσει εξαπλώνεται επικίνδυνα. Ωστόσο, αυτό δεν συνεπάγεται πως ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος για την Ελλάδα.
Καταρχήν, ο κυριότερος λόγος που στην Ελλάδα δεν ωφελεί να ζει κανείς με τον φόβο της θρησκευτικώς υποκινούμενης τρομοκρατίας, είναι η καθησυχαστική πραγματικότητα που αποτυπώνουν τα στατιστικά δεδομένα. Η Ελλάδα κατά καιρούς έχει θρηνήσει θύματα τρομοκρατίας -Γρηγορόπουλος (κρατική τρομοκρατία), Παύλος Φύσσας (ακροδεξιά τρομοκρατία), μέλη της Χ.Α. που εκτελέστηκαν στο Νέο Ηράκλειο (ακροαριστερή τρομοκρατία)- όχι όμως θρησκευτικής τρομοκρατίας. Άρα από άποψη στατιστικής η απειλή της θρησκευτικής τρομοκρατίας φαντάζει απειροελάχιστη.
Δεύτερον, ένα από τα τρία βασικά χαρακτηριστικά της τρομοκρατίας είναι το γεγονός πως δεν αποσκοπεί στο να επηρεάσει τον στόχο αυτό καθ’ αυτό, αλλά μια γενικότερη μάζα. Αυτό απαιτεί ένα συμβολικό και ισχυρό χτύπημα στην «καρδιά» του εχθρού, Τέτοιες ήταν οι «κινηματογραφικές» επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους. Στόχευαν όχι στο να εξοντώσουν όσους βρίσκονταν εντός των κτιρίων, αλλά στο να σπείρουν έναν γενικότερο πανικό. Ένα χτύπημα στην Ελλάδα ούτε εντυπωσιακό θα θεωρούταν, ούτε συμβολικό, και το κόστος για τους επίδοξους δράστες θα ήταν δυσανάλογο του κέρδους.
Τρίτον, όταν το χτύπημα δεν είναι συμβολικό αλλά πλήγεται απευθείας ο στόχος, πρόκειται για την λεγόμενη επιλεκτική τρομοκρατία. Επιλεκτικά ήταν τα χτυπήματα της 17Ν, όπως και η επίθεση στην Charlie Hebdo. Στο ‘‘τί πιθανότητες συγκεντρώνει η Ελλάδα να αποτελέσει στόχο επιλεκτικής επίθεσης;’’, θα απαντούσα μηδαμινές. Η Ελλάδα δεν είναι στοχοποιημένη στα μάτια των εξτρεμιστών, κυρίως διότι δεν είχε ποτέ πρωτεύοντα ρόλο στις αποστολές σε ισλαμικές χώρες. Εν αντιθέσει με τις ΗΠΑ, Γαλλία, Αγγλία κ.ά. που προκάλεσαν με την συμπεριφορά τους στις αποστολές που συμμετείχαν, η Ελλάδα δεν το έκανε. Συνεπώς, για τους εξτρεμιστές η Ελλάδα είναι μια ουδέτερη, αδιάφορη περίπτωση. Μια επίθεση εναντίων της στρατηγικά θα ήταν άλογη.
Τέταρτον, το μένος των εξτρεμιστών έχει αποδέκτη κυρίως τις ΗΠΑ, και η Ελλάδα έχει ένα χαρακτηριστικό που δεν περνάει απαρατήρητο στον ισλαμικό κόσμο: τον έντονο αντιαμερικανισμό της. Συνυπολογίζοντας το παραπάνω με το γεγονός πως η διαφορετικότητα στην θρησκεία από μόνη της δεν αποτελεί ικανή αιτία επίθεσης (η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων του ισλαμικού εξτρεμισμού είναι μουσουλμάνοι), οδηγούμαστε ξανά στο συμπέρασμα πως γενικότερα η Ελλάδα δεν πληροί τα κριτήρια του υποψηφίου στόχου.
Το μόνο δυνητικά ικανό να θέσει την Ελλάδα στο στόχαστρο των ισλαμιστών είναι η οπισθοδρομική και ρατσιστική στάση της ελληνικής πολιτείας στο ζήτημα της ανέγερσης μουσουλμανικού τεμένους στην Αθήνα, χωρίς αυτό να δικαιολογεί την κινδυνολογία που έχει αναπτυχθεί στα ΜΜΕ.
