Μετά τις επιθέσεις του προηγούμενου Σαββατοκύριακου, από τις οποίες έχασαν τη ζωή τους δύο άνθρωποι και τραυματίστηκαν πέντε, η Δανία προβληματίζεται για το μοντέλο που έχει υιοθετήσει.
Οπως είπε και η πρωθυπουργός Χέλε Θόρνινγκ Σμιτ, «μια κοινωνία σαν τη δική μας δεν μπορεί δυστυχώς να προστατευθεί κατά 100% από τις πράξεις ενός τρελού».
Από τις 30 Σεπτεμβρίου 2005, και τη δημοσίευση στη συντηρητική εφημερίδα Jyllands Posten δώδεκα σκίτσων που απεικόνιζαν τον Μωάμεθ, το σκανδιναβικό βασίλειο έχει γίνει επανειλημμένα στόχος απειλών και προσπαθειών για τρομοκρατικές επιθέσεις. Πολλές φορές, η καταστροφή αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή. Την Πρωτοχρονιά του 2010, ένας Σομαλός με μαχαίρι και τσεκούρι εισέβαλε στο σπίτι του σκιτσογράφου Κουρτ Βέστεργκααρντ, που είχε ζωγραφίσει τον Μωάμεθ με τουρμπάνι σε σχήμα βόμβας. Ο 75χρονος σκιτσογράφος γλύτωσε την τελευταία στιγμή, καθώς κατέφυγε σε ένα θωρακισμένο δωμάτιο.
Η Δανία αποτελεί βασικό στόχο των ισλαμιστών, εξηγεί ο Μάγκνους Ράνστροπ, ένας σουηδός ειδικός για την τρομοκρατία. «Δεν είναι μόνο τα σκίτσα, αλλά και η συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε πολλούς πολέμους στη Μέση Ανατολή. Κάθε φορά που ένα στέλεχος της αλ-Κάιντα εκτοξεύει απειλές κατά της Δύσης, κατονομάζεται η Δανία. Κι αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει. Είναι μια πραγματικότητα με την οποία οι Δανοί πρέπει να ζήσουν».
Η εκδήλωση όπου παρέστη ο σουηδός σκιτσογράφος Λάρι Βιλκς ήταν ένας εύκολος στόχος, συνεχίζει ο Ράνστροπ. «Τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας στη Jyllands Posten αποτρέπουν οποιονδήποτε τζιχαντιστή. Δεν είναι περίεργο λοιπόν που οι τρομοκράτες αναζητούν πιο προσιτούς στόχους».
Το σκανδιναβικό βασίλειο είναι μια από τις ευρωπαϊκές χώρες που γνωρίζει τις περισσότερες αναχωρήσεις νέων για τη Συρία, σε σχέση με τον πληθυσμό του. Τα τελευταία χρόνια, έφυγαν 110 άνθρωποι για την τζιχάντ. Κι αυτοί είναι μόνο εκείνοι που είναι γνωστοί στις αρχές.
Σύμφωνα με το Κέντρο Ανάλυσης της Τρομοκρατίας, «εκείνοι που φεύγουν είναι πρώτα απ’όλα νέοι μουσουλμάνοι σουνίτες, πολλοί από τους οποίους έχουν βεβαρημένο ποινικό μητρώο». Οι μισοί έχουν επιστρέψει. Το ένα τέταρτο βρίσκεται ακόμη εκεί. Οι υπόλοιποι (τουλάχιστον 16) έχουν σκοτωθεί ή έχουν καταφύγει σε άλλη χώρα.
Για τον ιμάμη Φατίχ Αλέβ, η κατάσταση είναι ανησυχητική. «Αν κάποιοι στην αρχή έφευγαν στο πλαίσιο ενός ανθρωπιστικού προγράμματος», τονίζει, «σήμερα οι περισσότεροι προσελκύονται από το πολιτικό πρόγραμμα του Ισλαμικού Κράτους». Οι νέοι αυτοί θέλουν, εκτός των άλλων, να φύγουν από τη Δανία.
«Πρόκειται για μια χώρα που εδώ και μια δεκαετία αποκλείει τις μειονότητες, και κυρίως τους μουσουλμάνους. Πολλοί νέοι θεωρούν ότι δεν έχουν πια σχέση με την κοινωνία. Δεν αισθάνονται Δανοί και αρνούνται να δηλώσουν Δανοί, ιδίως από τότε που το Κόμμα του Δανικού Λαού σφετερίστηκε τη δανική ταυτότητα». Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύονται όσοι τους στρατολογούν.
Απέτυχε λοιπόν το σκανδιναβικό μοντέλο; «Σύμφωνα με τον ερευνητή Μέχντι Μοζαφαρί, ειδικό για το ριζοσπαστικό ισλάμ, το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο. «Μετά την εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο, παρατηρήθηκε μια μαζική μετανάστευση Παλαιστινίων, στους οποίους περιλαμβάνονταν και πολύ αποτελεσματικοί ιμάμηδες». Το χάσμα μεγάλωσε ακόμη περισσότερο με την κρίση των σκίτσων. Οι νέοι που φεύγουν για την τζιχάντ ανήκουν σε «αυτή τη νέα γενιά των σκίτσων. Ηταν δέκα-δώδεκα ετών όταν δημοσιεύτηκαν τα σκίτσα. Σήμερα, είναι είκοσι ετών και πολύ πιο ριζοσπαστικοποιημένοι από τους γονείς τους».
Πολλοί από αυτούς, συνεχίζει ο ερευνητής, θέλουν να εκδικηθούν για συγκρούσεις που δεν επιλύθηκαν ποτέ. Περνούν την ημέρα τους μπροστά στις οθόνες των υπολογιστών. Μπορεί να ζουν στη Δανία, αλλά το μυαλό τους είναι στη Μέση Ανατολή. Και η αντιμετώπισή τους δεν μπορεί να γίνει μόνο με την καταστολή. Χρειάζονται και μέτρα πρόληψης.
