Η Ελλάδα αποτέλεσε τα τελευταία χρόνια ένα βολικό άλλοθι. Κάτω από τις υπαρκτές παθογένειες της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, έγινε μια συντονισμένη προσπάθεια να κρυφτούν βασικά «κατασκευαστικά» λάθη στην αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Σε μια επιχείρηση προσαρμογής σε ένα βορειοευρωπαικό σύστημα κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης, αγνοήθηκαν ιδιαιτερότητες, συγκριτικά πλεονεκτήματα, δομές και νοοτροπίες. Οι Γερμανοί ασφαλώς και τα κατάφεραν μια χαρά αφού κατάφεραν να επιβάλλουν το δικό τους μοντέλο. Οι υπόλοιποι όμως;
Το να θέτεις ένα λιοντάρι και μια καμηλοπάρδαλη κάτω από τον ενιαίο νόμο της αποκλειστικής χορτοφαγίας είναι άδικο για το λιοντάρι. Όπως και ανάποδα, είναι άδικο για την καμηλοπάρδαλη, αν ο νόμος αφορά στην αποκλειστική κρεατοφαγία. Η ευρωπαϊκή ενοποίηση πρόταξε την επιβολή και όχι τη σύνθεση. Το οικοδόμημα είναι δυσλειτουργικό και τα αποτελέσματα ορατά δια γυμνού οφθαλμού.
Στην Ισπανία η κατάσταση ανά πάσα στιγμή μπορεί να βγει εκτός ελέγχου. Η Πορτογαλία ζητάει χαλάρωση και είναι μέρα παρά μέρα στους δρόμους. Η Γαλλία βλέπει τα σύννεφα να πυκνώνουν ανησυχητικά πάνω από το κεφάλι της. Και οι Ιταλοί στις εκλογές τους σκάρωσαν μια μεγάλη πολιτική φάρσα. Ξανάφεραν στο προσκήνιο τον Μπερλουσκόνι, έκαναν ρυθμιστή των ευρωπαϊκών εξελίξεων τον κωμικό Πέπε Γκρίλο και έβγαλαν «κόκκινη κάρτα» στην προσπάθεια του τεχνοκράτη Μόντι να μείνει στο πολιτικό παιχνίδι. Ψήφισαν αντισυστημικά και έκαναν μια μεγάλη φάρσα στη Μέρκελ. Αλλά και στον Όλι Ρεν και σε όλη τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών που έχει αποκοπεί από τις πραγματικές συνθήκες ζωής εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών.
Το να μιλάει κανείς για λαϊκιστές και δημαγωγούς, μικρή σημασία έχει. Το μήνυμα είναι σαφές. Αυτή η Ευρώπη δεν μπορεί να πάει μακριά. Η ύφεση, η λιτότητα, η πτώση του βιοτικού επιπέδου, η απαξίωση περιουσιών, η απώλεια της προσωπικής αξιοπρέπειας δεν μπορούν να συνιστούν το δρόμο προς το μέλλον. Η ανάπτυξη πρέπει να επιστρέψει στην Ευρώπη και για αυτό θα χρειαστεί να βάλουν το χέρι στην τσέπη και οι Γερμανοί. Άντλησαν υπερβολικά πλεονάσματα από τον ευρωπαϊκό Νότο, πρέπει κάτι να ανταποδώσουν. Αλλιώς πολύ σύντομα δεν θα υπάρχει Ευρώπη όπως την ξέρουμε.
Η Μέρκελ είναι πολύ λογικό να μη θέλει να πει αυτή την απλή αλήθεια στον γερμανικό λαό, έχοντας μπροστά της την εκλογική αναμέτρηση του Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, μετά τα χθεσινά αποτελέσματα στην Ιταλία, δεν μπορεί να κρυφτεί από την πραγματικότητα. Οι αγορές δεν έχουν χιούμορ για να καταλάβουν τα αστεία του Πέπε Γκρίλο και όσο η Γερμανία με την πολιτική της οδηγεί τα πράγματα στη φάρσα, ρισκάρει μια τραγωδία από την οποία ούτε και εκείνη θα καταφέρει να γλυτώσει.
Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει ταχύτητες. Ο στρουθοκαμηλισμός και η συνεχής αναποφασιστικότητα, πότε λόγω ιδεοληψιών και πότε λόγω εκλογικών σκοπιμοτήτων, την οδηγούν στο γκρεμό. Η πραγματική οικονομία είναι πραγματικοί άνθρωποι και οι πραγματικοί άνθρωποι δεν συμπεριφέρονται, όπως υποθέτουν τα προκατασκευασμένα μνημόνια, με ή χωρίς πολλαπλασιαστές. Μπορεί να πέφτουν από τα μπαλκόνια αλλά μπορούν να γίνουν και επικίνδυνοι φαρσέρ.
Η λύση του αινίγματος της ανάπτυξης είναι το άνοιγμα των δημοσίων επενδύσεων, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ένα σαφώς πιο υποτιμημένο ευρώ. Αλλά μόνο έτσι θα συνεχίσει να γυρίζει ο τροχός της πραγματικής οικονομίας. Αλλιώς θα σταματήσει απότομα και από τις φυγόκεντρες δυνάμεις που θα αναπτυχθούν θα βρεθούν οι πάντες στον αέρα.
ΥΓ1: Αν πάρουμε τοις μετρητοίς το «ούνα φάτσα, ούνα ράτσα», τότε αν γίνονταν αύριο εκλογές στην Ελλάδα, ένα κόμμα του Σεφερλή για παράδειγμα, θα είχε τύχη που θα τη ζήλευε πολύ ο Βενιζέλος. Ίσως και ο Σαμαράς.
ΥΓ2: Η επιθυμία του Τσίπρα να πάει να μιλήσει στο Ινστιτούτο Καραμανλή για τον αείμνηστο Εθνάρχη, όπως και η άποψη που μεταφέρεται πως έχει ο Κώστας Καραμανλής για τον Τσίπρα, δηλαδή πως «του αρέσει γιατί έχει κάτι καινούργιο», μπορεί και να δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε να μη χρειαστεί τελικά να επιστρατεύσουμε τον…Σεφερλή.
