Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Τέταρτη θητεία πρόκειται να διεκδικήσει ο «τσάρος» της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τον Μάρτιο του 2018. Ποιο πρόκειται να είναι το πρόγραμμα του Πούτιν για την επόμενη περίοδο διακυβέρνησης του. Άραγε θα αλλάξει κάτι στην άσκηση της εσωτερικής ή εξωτερικής του πολιτικής.
Η υποψηφιότητά του ήταν αναμενόμενη εδώ και μήνες. Σε ηλικία 62 ετών, μετά από τρεις συνεχείς θητείες ως πρόεδρος (από το 2000 ως το 2008 και μετά από το 2012 ως το 2018), με μια παρένθεση ως πρωθυπουργός (από το 2008 ως το 2012), ο ρώσος πρόεδρος είναι και πάλι το αδιαφιλονίκητο φαβορί.
Οι δημοσκοπήσεις που γίνονται δείχνουν ότι πρόκειται να κερδίσει εύκολα τις εκλογές, καθώς η δημοφιλία του βρίσκεται στα ύψη. Από τις αρχές του 2017, ακόμη και οι ανεξάρτητες δημοσκοπήσεις αναφέρουν ότι θα κερδίσει την νέα προεδρική εκλογή από τον πρώτο γύρο, με πάνω από 70%.
Το κόμμα του, Ενωμένη Ρωσία, κέρδισε άνετα τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2016, με 343 έδρες στις 450. Ο γνωστότερος αντίπαλός του, ο Αλεξέι Ναβάλνι, έχει χάσει προς το παρόν το δικαίωμα εκλέγεσθαι, ενώ με την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του, στο πλευρό του Πούτιν τάχθηκαν πολλοί οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες.
Τα ατού και ο συμβολισμός της υποψηφιότητας του
Μεγάλο ατού που αναγνωρίζουν οι Ρώσοι πολίτες στον Πρόεδρο Πούτιν είναι η διεθνής παρουσία του ενισχύεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια, πράγμα που το εκλογικό σώμα υπολογίζει πολύ.
Παρά τις συνεχείς κυρώσεις τις οποίες υφίσταται η Ρωσία, εξαιτίας της προσάρτησης της Κριμαίας, παρά τις διαφωνίες για την ρωσική παρέμβαση στη Συρία και για την ρωσική προπαγάνδα στο εξωτερικό, ο Πούτιν κατόρθωσε να επιβάλλει τις ρωσικές προτεραιότητες στην Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή, στην Ασία και στην Αρκτική.
Από την άλλη πλευρά, πόντους κέρδισε ακόμα και από την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του στις 6 Δεκεμβρίου από το Γκόρκι. Το μέρος που επέλεξε είναι ιδιαίτερα συμβολικό, καθώς το Nijni-Novgorod, ή αλλιώς Γκόρκι επί Σοβιετικής Ενωσης, είναι η πρωτεύουσα της περιοχής του Βόλγα, στην καρδιά της ευρωπαϊκής Ρωσίας.
Με την επιλογή του, ο Ρώσος πρόεδρος ήθελε να υπογραμμίσει ότι ενσαρκώνει την «βαθιά» Ρωσία και όχι τις ελίτ της Μόσχας, του Σότσι και της Αγίας Πετρούπολης. Ο άλλος συμβολισμός της τοποθεσίας έχει να κάνει με το σχέδιο εκσυγχρονισμού του στρατού, το οποίο ξεκίνησε το 2009: το Nijni-Novgorod είναι ένα σημαντικό σημείο στην γεωγραφία του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος και επί χρόνια απαγορευόταν η επίσκεψη στους ξένους.
Εκεί βρίσκονται κυρίως τα εργοστάσια της εταιρείας αεροναυπηγικής MiG, παγκόσμια διάσημης για τα καταδιωκτικά της. Μέχρι και το ακροατήριο που επέλεξε ο Πούτιν ήταν ιδιαιτέρως σημαδιακό: εργάτες της βιομηχανίας αυτοκινήτων GAZ, που παράγουν τα διάσημη σοβιετικά αυτοκίνητα Volga και ενσαρκώνουν την ρωσική βιομηχανία και κατά συνέπεια την θέληση για επαναβιομηχανοποίηση της χώρας.
Το πρόγραμμα
Πέρα όμως από τους συμβολισμούς που περιέχει η ανακοίνωση της υποψηφιότητας του, αλλά και η αδυναμία που υπάρχει στους αντιπάλους του, σίγουρα θα χρειαστεί ο Ρώσος ηγέτης να διαμορφώσει ένα κατάλληλο πρόγραμμα, το οποίο δεν θα περιλαμβάνει αλλαγές μόνο στην εξωτερική πολιτική, που είναι το μεγάλο ατού του Πούτιν, αλλά και στην εσωτερική πολιτική.
Κακά τα ψέμματα η εξωτερική πολιτική δεν αρκεί στους Ρώσους, καθώς πλέον μετά και την διαφαινόμενη συμφωνία σε κάποια βασικά ζητήματα με τον Τραμπ η Ρωσία φαίνεται να επιστρέφει δυναμικά στην σκακιέρα, ίσως και ως ηγέτιδα δύναμη στην γηραιά χερσόνησο.
Παρόλα αυτά σε ότι αφορά την εξωτερική πολιτική, η προσεχής προεδρική θητεία του Πούτιν αναμένεται να επικεντρωθεί στον αγώνα εναντίον των τζιχαντιστών. Στη Μέση Ανατολή, αλλά και στο δικό της έδαφος, η Ρωσία φοβάται ότι πολλές χιλιάδες τζιχαντιστές, ρωσικής καταγωγής, από τον βόρειο Καύκασο, θα επιστρέψουν τη στιγμή που διοργανώνεται το Μουντιάλ ποδοσφαίρου 2018.
Ακόμη, θεωρείται βέβαιο ότι ο Πούτιν θα επιμείνει προεκλογικά και θα επιχειρήσει να πετύχει το τέλος των ευρωπαϊκών και αμερικανικών κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, οι οποίες έχουν δημιουργήσει κομβικά προβλήματα στα οικονομικά της Ρωσίας.
Αλλά η ουσία της τέταρτης θητείας Πούτιν θα είναι επικεντρωμένη στην εσωτερική πολιτική. Η χρυσή εποχή του 2000 που στηρίχτηκε στις υψηλές τιμές του πετρελαίου έχει παρέλθει. Ήδη η οικονομία επιβαρύνεται από τις κυρώσεις, οπότε η Ρωσία πρέπει στο εξής να βρει ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης.
Η χρόνια εξάρτηση από τις εξαγωγές υδρογονανθράκων, η αύξηση του ποσοστού φτώχειας στο 14% του πληθυσμού, η φυγή κεφαλαίων, η ενδημική διαφθορά κλπ. είναι από τα γνωστά προβλήματα και αδυναμίες της ρωσικής οικονομίας. Το να βρεθεί ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης και να καταπολεμηθεί η φτώχεια, αυτό είναι το πραγματικό στοίχημα για την περίοδο 2018-2024.
Νέο ειρηνικό προφίλ
Ένα προφίλ «ειρηνοποιού» επιδιώκει να οικειοποιηθεί ο Ρώσος Πρόεδρος. Ενδεικτικό παράδειγμα της νέας του καμπάνιας είναι η απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από την Συρία, ύστερα από περίπου δύο χρόνια συνεχούς παρουσίας στα εδάφη της.
Σίγουρα το θέμα της νίκης της Ρωσίας στην Συρία πρόκειται να είναι ένα από τα «όπλα» που πρόκειται να έχει ο ίδιος στην φαρέτρα του κατά την διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ενόψει των επικείμενων προεδρικών εκλογών, στην οποία θα εμφανισθεί ως νικητής και ως ο άνθρωπος ο οποίος κατάφερε να ανασυγκροτήσει τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.
Ο λόγος για τον οποίο η απόσυρση των στρατευμάτων είναι θεμελιώδης για τον Ρώσο Πρόεδρο είναι το μήνυμα που στέλνει στον κόσμο με την κίνηση αυτή. Οι Ρώσοι πολίτες ήταν από την αρχή επιφυλακτικοί και ανήσυχοι για την συμμετοχή στο πόλεμο της Συρίας, καθώς δεν αντιλαμβάνονταν το νόημα της στρατιωτικής επιχείρησης, ενώ έτρεφαν και φόβους μήπως (σ.σ Συρία) γίνει το δεύτερο Αφγανιστάν και βρεθεί η χώρα ένα βήμα πριν τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό για τον Πούτιν να εμφανισθεί ως ειρηνοποιός, διότι ο κόσμος κάτι τέτοιο θα το δεχθεί με μεγάλη ανακούφιση.
