Σερβίρει ο Γιώργος Ευγενίδης
Απόγευμα του Σαββάτου, λίγο πριν από τις 6. Παρκάρω λίγο πιο μακριά και περπατάω κατά μήκος της Συγγρού. Φτάνοντας στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών το πρώτο πράγμα που συναντούσε κανείς ήταν τα μέλη της ΔΑΠ και της ΟΝΝΕΔ. Λίγο πιο πέρα, μεγαλύτερα σε ηλικία στελέχη είχαν από νωρίς πάρει θέση ακόμα και στον παράδρομο της Συγγρού.
Τα γενέθλια της ΝΔ ήταν για όλους αυτούς μια σοβαρή υπόθεση. Γιατί μπορεί κατά παράφραση του στίχου «όπου και να πηγαίνουν η ΝΔ να τους πληγώνει», αλλά όπως μου το έλεγε έμπειρο γαλάζιο στέλεχος της τοπικής αυτοδιοίκησης σε ένα πηγαδάκι μετά το τέλος της ομιλίας του Αντώνη Σαμαρά «εμείς είμαστε στρατιώτες της παράταξης και τη στηρίζουμε και στα εύκολα και στα δύσκολα».
Το ποιοι ήρθαν και ποιοι δεν ήρθαν δεν έχει και πολλή σημασία. Άλλωστε, οι περισσότεροι ήταν παρόντες, ακόμα και αν σημερα βρίσκονται πια στο μετερίζι της πολιτικής αποστρατείας. Ενδιαφέρον όμως έχουν οι υποδοχές κεντρικών στελεχών της παράταξης και θα σας μεταφέρω ό,τι είδα: -Ο Θοδωρής Ρουσόπουλος έφτασε πρώτος. Τον περίμενε στην είσοδο ο Ανδρέας Παπαμιμίκος, ο οποίος και κατ’ εντολήν του Πρωθυπουργού του είχε τηλεφωνήσει. Υπήρξε μια παγωμάρα αλλά γρήγορα τα πρώτα χέρια απλώθηκαν για τον άνθρωπο που για πολλά χρόνια υπήρξε το σημείο αναφορά της επικοινωνίας και της στρατηγικής της ΝΔ.
Η Ντόρα Μπακογιάννη έφτασε και αυτή νωρίς και αυθόρμητα ήρθαν και τα πρώτα χειροκροτήματα. Από δίπλα της, άτυπος συγκεντρωσιάρχης, ο δήμαρχος Παλαιού Φαλήρου, Διονύσης Χαττζηδάκης, άνοιγε δρόμο. Κάποια στιγμή κάποιος της φώναξε «Αρχόντισσα», ενώ λίγο πιο μετά και ενώ βρισκόμουν ανάμεσα στον Κώστα Μπακογιάννη και έναν συνεργάτη της κυρίας Μπακογιάννη, τον περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας πλησίασε ένας ηλικιωμένος κύριος, ο οποίος του εκμυστηρεύτηκε πως «ήρθα από την Καλαμάτα να δω εσένα και τη μητέρα σου».
Όταν ήρθε ο Κώστας Καραμανλής, γύρω στις 18:20, μόνο που δεν έπεσαν τα τσιμέντα, όπως κάποτε είχε ειπωθεί για τη μεταγραφή του Ίλια Ίβιτς στον Ολυμπιακό. Χειροκροτήματα, συνθήματα από τη νεολαία και στριμωξίδι στα σκαλιά για μια χειραψία με τον πρώην πρωθυπουργό. Αυτός σχεδόν ανέκφραστος, μπήκε αμίλητος στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, λαμβάνοντας θέση δίπλα στη Γεωργία Σαμαρά.
Ο επίτιμος Πρόεδρος της ΝΔ, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, εισήλθε στη Στέγη από την πίσω πόρτα. Κρίθηκε και ορθώς κατά την ταπεινή μου γνώμη πως θα ήταν δύσκολο γι’ αυτόν να αντιμετωπίσει ένα άναρχο και μεγάλο πλήθος, όπως αυτό που είχε συγκεντρωθεί μπροστά από το κτίριο.
Τέλος, θερμότατη ήταν και η αποδοχή για τον Αντώνη Σαμαρά. Ήδη τη στιγμή που βγήκε από το αυτοκίνητό του, νεοδημοκράτες τον «στρίμωξαν» αμέσως και έγινε το έλα να δεις. Περιττό να πω πως ποδοπατήθηκα από αφηνιασμένο ηλικιωμένο, ο οποίος δεν επρόκειτο να γυρίσει σπίτι του αν δεν έσφιγγε το χέρι του Πρωθυπουργού-και τα κατάφερε, ευτυχώς για τη σωματική μας ακεραιότητα.
Έχει όμως ενδιαφέρον το καθαρά πολιτικό κομμάτι της εκδήλωσης. Δεν επρόκειτο για μια εκδήλωση μνήμης, αν και η δύναμη της ΝΔ είναι το παρελθόν της και αυτό το ομολογούν κεντρικά στελέχη του κόμματος. Επρόκειτο για μια εκδήλωση συνέχειας. Άλλωστε και ο Αντώνης Σαμαράς τόνισε πως θα μιλήσει για το μέλλον στην αρχή της ομιλίας του.
Το μεγάλο στοίχημα για τη ΝΔ δεν είναι να κλείσει τους λογαριασμούς με το παρελθόν της. Άλλωστε, το κόμμα υστερούσε πάντα εν σχέσει με το ΠΑΣΟΚ στην αναγωγή των εσωκομματικών του προβλημάτων σε προβλήματα της χώρας. Το στοίχημα για τη ΝΔ είναι να πείσει πως μπορεί να λειτουργήσει ως ο πυλώνας της λεγόμενης «αστικής παράταξης» και να κοιτάξει στο μέλλον. Καλές είναι οι ματιές στο παρελθόν, η παρελθοντολαγνεία όμως είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, διότι σε πολλές περιπτώσεις σημαίνει πως δεν έχεις πυξίδα για το μέλλον. Άλλωστε, είναι γνωστή η φράση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη σε μια προεκλογική συγκέντρωση το 1989 πως «η εκλογή δεν είναι ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά. Είναι ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον».
Δυστυχώς, μελλοντικές λύσεις με συνταγές του παρελθόντος δεν βρίσκονται. Εξ’ όσων είμαι σε θέση να γνωρίζω, έστω και αργά, στη ΝΔ έχουν συνειδητοποιήσει ακριβώς αυτό που γράφω και μου το επιβεβαίωσαν και κεντρικά κυβερνητικά στελέχη, με τα οποία μίλησα, έστω στο «φτερό», το Σάββατο.
Όσο για το παρελθόν της ΝΔ; Πληγές υπάρχουν και θα υπάρχουν, αυτό δεν αλλάζει. Στα μεγάλα κόμματα όμως, με την έννοια των κομμάτων που λειτουργούν με καταστατικές αρχές και ιδεολογικές αναφορές, οι προσωπικές διαφορές κάποτε κλείνουν, ακριβώς γιατί τις υπερβαίνει η αναγκαιότητα της πολιτικής συγκυρίας. Πολύ καλύτερα από εμένα το έθεσε ο φίλος κύριος Γρηγόρης Φαρμάκης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας στατιστικής και πληροφορικής Agilis. «Η τόσο φορτισμένη συμβολικά χτεσινή χειραψία του Μητσοτάκη και του Σαμαρά συμβολίζει και κάτι ακόμη, πέρα από κομματικές ενότητες και υπερβάσεις ιστορικών συγκρούσεων. Υπενθυμίζει ότι τα θεσμικά κόμματα, όλα τα θεσμικά κόμματα, που τόσο αρέσκονται πολλοί ν’απαξιώνουν ως «παλιά», έχουν όμως και θεσμική μνήμη. Έχουν τις ιδέες και τις πολιτικές τις οποίες πίστεψαν, υπερασπίστηκαν, πέτυχαν κάποιες φορές, συγκρούστηκαν και διχάστηκαν γι’αυτές κάποιες άλλες. Έχουν τους ηγέτες, τα στελέχη και τα μέλη που προσωποποίησαν τις ιδέες και τις πολιτικές αυτές. Έχουν συνέχεια αλλά έχουν κι εξέλιξη.» έγραψε χτες στο facebook και με βρίσκει 110% σύμφωνο.
Στην προκειμένη περίπτωση, θα ήταν τουλάχιστον αστείο να αρχίσουν να μαλώνουν γαλάζια κοκόρια, την ώρα που η χώρα καίγεται. Αυτό εμπεδώθηκε από το ζεστό χειροκρότημα του Κωνσταντίνου Μητσοτακη στην ομιλία του Αντώνη Σαμαρά (ιδίως στην αποστροφή πως η ΝΔ είναι πυλώνας σταθερότητας), τα ανοίγματα Σαμαρά σε Καραμανλή και Μητσοτάκη, την πρόκληση στον Θοδωρή Ρουσόπουλο και την παρουσία των παλιών βαρόνων, Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, Πέτρου Μολυβιάτη και πολλών άλλων.
Επομένως, το μεγάλο στοίχημα για τη ΝΔ είναι να γίνει ένα κόμμα που κοιτάζει το μέλλον. Και για να επιτευχθεί αυτό, είναι απαραίτητο οι νοοτροπίες και τα βάρη του παρελθόντος να απουσιάζουν. Δύσκολο; Σαφώς αλλά απαραίτητο. Γιατί, σε αντίθετη η περίπτωση, η ΝΔ θα μετατραπεί αμετάκλητα σε ένα κακέκτυπο κεντροδεξιού κόμματος.
Επιδόρπια
1) Είναι δύσκολο να απεκδυθεί κανείς της δημοσιογραφικής του ιδιότητας. Ισχύει εν προκειμένω για τη βουλευτή της ΝΔ, η οποία παρακολούθησε την έναρξη της ομιλίας του Αντώνη Σαμαρά από το press room που είχε στηθεί στον τέταρτο όροφο του κτιρίου. Αν και κάποια στιγμή μπάφιασε χωρίς τσιγάρο και βγήκε για να καπνίσει. Πού πήγε μετά άγνωστο, γιατί στο press room δεν επέστρεψε.
2) Σε μια χρυσή σακούλα μοιράζονταν στα μέλη του κόμματος αλλά και στους δημοσιογράφους μια επετειακή καρφίτσα (τη φορούσε και ο Αντώνης Σαμαράς στην ομιλία του) αλλά και ένα λεύκωμα με φωτογραφίες των Προέδρων της ΝΔ. Η αντίστιξη είναι ενδιαφέρουσα: η πρώτη φωτογραφία είναι η κλασική του Κωνσταντίνου Καραμανλή που κατεβαίνει από το αεροπλάνο το 1974. Η τελευταία μια του Αντώνη Σαμαρά που κοιτάζει μέσα στον τάφο της Αμφίπολης. Να είναι κάποιο μήνυμα για το κόμμα;
3) Στο μεταξύ, στο κομμάτι με τις φωτογραφίες από την εποχή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, υπάρχει και μια φωτογραφία της Ντόρας Μπακογιάννη, χωρίς όμως τον Επίτιμο. Μάλιστα…
4) Πολύ ενδιαφέρουσα και η διάταξη των θέσεων. Πιο ενδιαφέρον το δίδυμο με την πιο αβυσσαλέα ηλικιακή διαφορά: από τη μία ο 96χρονος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και δίπλα του ο 31χρονος Πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ, Σάκης Ιωαννίδης. Πάντως, ο Επίτιμος είναι πιο νέος από πολλούς στην αντιληπτική ικανότητα και στην κράση αλλά και πάλι το ντουετάκι που δημιουργήθηκε είχε μια σημειολογική αξία.
