Απόδοση από άρθρο των Karin Strohecker, Simon Lewis και David Lawder
Τα βασικά σημεία:
- Αξιωματούχος των ΗΠΑ: Τα περιουσιακά στοιχεία στις ΗΠΑ δεν θα είναι προσβάσιμα από τους Ταλιμπάν.
- Τα περιουσιακά στοιχεία της τράπεζας περιλαμβάνουν 1,3 δισεκατομμύρια σε αποθέματα χρυσού στη Νέα Υόρκη.
- Το ξένο συνάλλαγμα βρίσκεται σε υποκαταστήματα και στο προεδρικό παλάτι
- UNESCO: Υπάρχει βακτηριανός θησαυρός 2.000 ετών
- Το Αφγανιστάν είναι υποψήφιο για χρηματοδότηση από το ΔΝΤ
ΛΟΝΔΙΝΟ / ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ, 18 Αυγούστου (Reuters) – Οι Ταλιμπάν, με συγκλονιστική ταχύτητα, κατέλαβαν το Αφγανιστάν, αλλά φαίνεται απίθανο τα στρατεύματά τους να έχουν γρήγορα πρόσβαση σε μεγάλο μέρος του αποθέματος των 10 δισ. δολαρίων που βρίσκεται στην κεντρική τράπεζα.
Η κεντρική τράπεζα της χώρας, Da Afghanistan Bank (DAB), θεωρείται ότι έχει στην κατοχή της ξένο συνάλλαγμα, χρυσό και άλλους θησαυρούς στο θησαυροφυλάκιο, σύμφωνα με Αφγανό αξιωματούχο.
Τα περισσότερα από τα περιουσιακά στοιχεία είναι φυλαγμένα εκτός του Αφγανιστάν και πιθανώς μακριά από τα χέρια των ανταρτών, σύμφωνα με τους Αφγανούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου και του του διοικητή της τράπεζας, Ajmal Ahmady, που έχει διαφύγει από το Αφγανιστάν.
«Δεδομένου ότι οι Ταλιμπάν είναι ήδη στους διεθνείς καταλόγους κυρώσεων, είναι αναμενόμενο (ίσως και επιβεβαιωμένο) ότι τα περιουσιακά στοιχεία αυτά θα παγώσουν και δεν θα είναι διαθέσιμα στους Ταλιμπάν», ανάρτησε ο Ahmady στο Twitter την Τετάρτη.
«Μπορεί κανείς να πει ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια των Ταλιμπάν είναι ίσως 0,1-0,2% των διεθνών αποθεμάτων του Αφγανιστάν. Όχι και πολλά», πρόσθεσε.
Οι Ταλιμπάν το Σάββατο είπαν ότι το θησαυροφυλάκιο, οι δημόσιες δομές και τα κυβερνητικά γραφεία ήταν ιδιοκτησία του κράτους και «θα έπρεπε να φυλάσσονται αυστηρά».
Η πιο πρόσφατη οικονομική κατάσταση που είχε δημοσιευτεί διαδικτυακά δείχνει ότι η DAB έχει περιουσιακά στοιχεία περίπου 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων χρυσού αξίας 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων και αποθέματα συναλλάγματος 362 δισεκατομμυρίων δολαρίων, βάση των ισοτιμιών που ίσχυαν στις 21 Ιουνίου, τη μέρα που δημοσιεύτηκε η κατάσταση αυτή. Ο Ahmady εκτιμά ότι τα συνολικά αποθέματα ήταν στα εννέα δισεκατομμύρια δολάρια την προηγούμενη εβδομάδα.
Πολλά από τα περιουσιακά στοιχεία βρίσκονται στο εξωτερικό
Οι κεντρικές τράπεζες, ειδικά στα αναπτυσσόμενα κράτη, συχνά μεταφέρουν τα περιουσιακά στοιχεία με θεσμούς όπως της Federal Reserve Bank (FRBNY) της Νέας Υόρκης ή της Τράπεζας της Αγγλίας.
Η ενοποιημένη οικονομική κατάσταση της DAB έδειξε ότι η FRBNY κατείχε μπάρες χρυσού αξίας 101,770,256,000 αφγανικών νομισμάτων -1,3 δισεκατομμύρια δολάρια τότε- για λογαριασμό της αφγανικής κεντρικής τράπεζά της μέχρι το τέλος του 2020.
Η οικονομική κατάσταση της DAB για τον Ιούνιο δείχνει επίσης τις επενδύσεις που έχει στην κατοχή της η τράπεζα, αξίας 6,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η κατάσταση του Ιουνίου δεν παρέθετε λεπτομέρειες για τις επενδύσεις αυτές, αλλά μια ανάλυση τον τελευταίο χρόνο έδειχνε ότι η πλειοψηφία τους αποτελούνταν από γραμμάτια του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ και χαρτονομίσματα.
Οι επενδύσεις πραγματοποιήθηκαν δια μέσου της Διεθνούς Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (IBRD), ένα κομμάτι της Παγκόσμιας Τράπεζας ή μέσω της FRBNY και φυλάσσονται στη Νέα Υόρκη. Ανάμεσα στα μικρότερα αντικείμενα είναι μετοχές σε μια δεξαμενή επενδύσεων από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), που έχει τις βάσεις της στην Ελβετία και από του του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στην Τουρκία.
Αξιωματούχος της FRBNY, όταν ρωτήθηκε για τους τίτλους κατοχής, είπε ότι δεν αναγνωρίζει ή συζητά για κατόχους προσωπικών λογαριασμών, αλλά γενικά είναι σε επαφή με κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ που ελέγχουν τα γεγονότα που μπορεί να ασκούν επιρροή σε μια ξένη κεντρική τράπεζα.
Αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν είπε στο Reuters: «Οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία της κεντρικής τράπεζας έχει η αφγανική κυβέρνηση στις ΗΠΑ, δεν θα είναι προσβάσιμα από τους Ταλιμπάν».
Τα μετρητά που διαθέτει η DAB σε ξένο συνάλλαγμα υπολογίζονται σε 362 εκατομμύρια δολάρια και φυλάσσονται στα κεντρικά γραφεία της τράπεζας, σε υποκαταστήματα και στο προεδρικό παλάτι, το οποίο τώρα είναι στα χέρια των Ταλιμπάν.
Η τελική οικονομική κατάσταση της DAB αναφέρει ότι κάτω από 160 εκατομμύρια δολάρια σε μπάρες χρυσού και ασημένια νομίσματα, τα οποία και αυτά φυλάσσονται στο προεδρικό παλάτι.
Ακόμα στο αφγανικό θησαυροφυλάκιο φυλάσσονται κοσμήματα 2,000 ετών, στολίδια και νομίσματα γνωστά ως ο βακτηριανός θησαυρός σύμφωνα με την UNESCO. Τα περίπου 21.000 τεχνήματα θεωρούνταν χαμένα μέχρι το 2003, όπου και βρέθηκαν στο θησαυροφυλάκιο της τράπεζας, έχοντας επιβιώσει -μέχρι τώρα- από τους Ταλιμπάν.
Οι Αφγανοί νομοθέτες τον Ιανουάριο επεξεργάστηκαν την ιδέα να σταλούν οι θησαυροί στο εξωτερικό, για πιο ασφαλή φύλαξη, προειδοποιώντας ότι εκεί ήταν εύκολο να κλαπούν, ανέφερε δημοσιογράφος της περιοχής.
Πρόσβαση στην όχι σίγουρη χρηματοδότηση
Το ΔΝΤ εκτιμά πως τα αποθέματα της αφγανικής κεντρικής τράπεζας είναι 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια για το 2021, σύμφωνα με την έκθεση του Ιουνίου.
Αυτό μεταφράζεται σε κάλυψη των εισαγωγών για πάνω από 15 μήνες -πολύ πάνω από το μίνιμουμ των τριών μηνών ασφαλείας.
Ένα κρίσιμο ερώτημα θα είναι η διαχείριση των αφγανικών μετοχών, αξίας 650 δισεκατομμυρίων δολαρίων εκκρεμών αποδόσεων των Ειδικών Τραβηχτικών Δικαιωμάτων (δικαιωμάτων ανάληψης) των συναλλαγματικών αποθεμάτων του Ταμείου, από τις 190 μέλη χώρες στις 23 Αυγούστου.
Η χρηματοδότηση θα διατεθεί με τη μονάδα συναλλάγματος του Ταμείου να βασίζεται σε δολάρια, ευρώ, γιεν, στερλίνα και γιουάν και με στόχο να αυξήσει τα αποθέματα για τις αναπτυσσόμενες χώρες που αποστράγγιξε η πανδημία της COVID-19. Το Αφγανιστάν είναι υποψήφιο για χρηματοδότηση από το ΔΝΤ για 455 δισεκατομμύρια δολάρια, βασισμένο στο ποσοστό του μεριδίου του 0,07% από το Ταμείο.
Εφόσον οι Ταλιμπάν αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά τα περιουσιακά στοιχεία θα είναι δύσκολο να αφομοιωθούν σε κεφάλαια σε όλο τον κόσμο, αλλά δεν έχουν όλες οι χώρες πρόσβαση σε αυτά που τους αναλογούν.
Το 2019 το ΔΝΤ ανέστειλε τη χρηματοδότηση της Βενεζουέλας, αφότου πάνω από 50 χώρες -που αποτελούσαν την πλειοψηφία των μετόχων του Ταμείου- αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν την κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο.
Το Ταμείο δεν έχει απαντήσει στο αντίστοιχο αίτημα στο Αφγανιστάν.
Μια πηγή που γνωρίζει το θέμα εκ των έσω, είπε ότι οι πράξεις του ΔΝΤ σε τέτοιες περιπτώσεις καθοδηγείται από τις απόψεις των μελών της. Η διαδικασία συναίνεσης του ΔΝΤ έχει επίσης φτάσει σε μια συμφωνία για το αν θα αναγνωρίσει τη στρατιωτική κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο, από όταν ανέλαβαν την εξουσία τον Φεβρουάριο.
«Δεν είναι σίγουρο αν θα πραγματοποιηθεί η εκταμίευση σχετικά με το Αφγανιστάν», είπε ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας Ahmady.
