Γράφει ο Σπύρος Μπόικος
Το ρομποτικό σκάφος Philae βρίσκεται στην επιφάνεια του κομήτη 67P, όμως δεν μπορεί να συνεχίσει για την ώρα την αποστολή του, καθώς δεν μπορεί να φορτίσει τις μπαταρίες του από τον ήλιο.
Η διαστημική αποστολή στον κομήτη 67P, η οποία ξεκίνησε πριν από δέκα χρόνια, έφτασε στον κομήτη, το ρομποτικό σκάφος Philae προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια, συνέλεξε τα δεδομένα τα οποία έστειλε στο μητρικό σκάφος, και στη συνέχεια έστειλε ένα tweet το οποίο έγραφε: “Rosetta είμαι λίγο κουρασμένο, πήρες τα όλα τα δεδομένα που έστειλα; Ίσως να πάρω έναν υπνάκο…”. Λίγο μετά το Philae σιώπησε.
Τί συνέβη στον κομήτη 67P; Οι κομήτες λόγω της μικρής τους μάζας έχουν πολύ περιορισμένο βαρυτικό πεδίο, σε αντίθεση γα παράδειγμα με τους πλανήτες. Αν ένα αντικείμενο πέσει στη Γη, οι μεγάλες βαρυτικές δυνάμεις θα το αναγκάσουν να αναπηδά μέχρι να ακινητοποιηθεί στην επιφάνεια της. Σε έναν κομήτη όμως η αναπήδηση σημαίνει ότι το αντικείμενο θα ξαναβρεθεί σχεδόν αμέσως σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας και θα φύγει στο διάστημα. Το Philae λοιπόν θα έπρεπε να προσεδαφιστεί όσο το δυνατό πιο ομαλά, προκειμένου το ασθενές βαρυτικό πεδίο του κομήτη να το συγκρατήσει.
Το σημείο στο οποίο θα γινόταν η προσεδάφιση είχε προκαθοριστεί με κριτήριο το να βρίσκεται το σκάφος σε περιοχή που θα δεχόταν ηλιακό φως ώστε να φορτίζει τις μπαταρίες του. Τα πράγματα όμως δεν πήγαν σύμφωνα με το σχέδιο. Στην πρώτη προσπάθεια προσεδάφισης ο πύραυλος που θα οδηγούσε το σκάφος στον κομήτη δεν λειτούργησε. Οι χειριστές αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν ένα σύστημα με δαγκάνες που διέθετε το Philae, με τις οποίες θα προσπαθούσαν να το ακινητοποιήσουν στη επιφάνεια του 67P. Όμως ούτε αυτές λειτούργησαν. Το Philae έφυγε στο διάστημα, παραμένοντας πάντως κοντά στον κομήτη και κατάφερε να προσεδαφιστεί μετά από δυο ώρες. Όμως ο κομήτης στην τροχιά του γύρω από τον ήλιο περιστρέφεται και έτσι το σκάφος βρέθηκε σε διαφορετική θέση από αυτή που είχε αρχικά προγραμματιστεί, κάτω από ένα λόφο του κομήτη.
Το αποτέλεσμα ήταν να δέχεται το ηλιακό φως για μικρότερο διάστημα από αυτό που θα ήταν απαραίτητο προκειμένου να φορτίζει τις μπαταρίες του και να ολοκληρώσει την αποστολή του. Εργάστηκε για δυο μέρες συλλέγοντας δεδομένα και στέλνοντας τα στο μητρικό του σκάφος. Όταν οι ομάδα χειρισμού δοκίμασε να χρησιμοποιήσει το τρυπάνι του Philae για να πάρει δείγματα από το υπέδαφος του κομήτη, το τρυπάνι εξάντλησε τα αποθέματα ενέργειας του σκάφους, με αποτέλεσμα αυτό να πέσει σε κατάσταση “ύπνου”, εξ ου και το αποχαιρετιστήριο tweet.
Πάντως όσο ο κομήτης πλησιάζει στον ήλιο δεν είναι απίθανο ακόμη και από αυτή τη θέση το Philae να καταφέρει να φορτίσει τις μπαταρίες του και να ολοκληρώσει την αποστολή του! Τα δεδομένα που συνέλεξε έχουν μεγάλη σημασία για την επιστημονική κοινότητα, οπότε ίσως του αξίζει ένας υπνάκος μετά τη σκληρή δουλειά!
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το Philae και τη Rosetta στο twitter, στους λογαριασμούς @ESA_Rosetta και @Philae2014.
