Σε κορυφαίο πολιτικό επίπεδο αναμένεται να επιλυθεί το θέμα μετά την εμπλοκή που σημειώθηκε τις τελευταίες εβδομάδες μετά την αψυχολόγητη απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Κύπρου (ΡΑΕΚ) σχετικώς με το χρηματοδοτικό σχήμα του έργου.
Ως γνωστό η τελευταία απόφαση της ΡΑΕΚ επιδίωκε να μη μετακυλιστεί κατά την διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου μέρος της δαπάνης στα τέλη χρήσεως που επωμίζονται οι καταναλωτές, παρά μόνο με την έναρξη λειτουργίας του έργου, δηλ. μετά το 2030.
Σε αντίθεση με την διεθνή πρακτική όπου τα κόστη που αφορούν τους καταναλωτές αρχίζουν να τρέχουν από την ημερομηνία έναρξης κατασκευής του έργου.
Έχει δε μεγάλο ενδιαφέρον ότι η απόφαση της ΡΑΕΚ ανατρέπει προηγούμενη απόφαση του ίδιου του Ρυθμιστή μερικά χρόνια ενωρίτερα όταν ο promoter του έργου ήταν η Κυπριακή εταιρεία EuroAsia Interconnector. Σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ ο οποίος από τον Οκτώβριο του 2023 έχει αναλάβει την ευθύνη για την κατασκευή και λειτουργία του έργου, μετά την αδυναμία της EuroAsia να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της στον βασικό υπεργολάβο του έργου της Γαλλική Nexans, « η απόφαση αυτή ανατρέπει την προηγούμενη απόφαση μεθοδολογίας εσόδου, η οποία είχε ληφθεί όταν το έργο είχε ο προηγούμενος φορέα υλοποίησης και βάσει αυτής ο ΑΔΜΗΕ έλαβε την επενδυτική απόφαση να γίνει φορέας υλοποίησης του έργου».
Όπως μάλιστα με ιδιαίτερη έμφαση υπογραμμίζει ο ΑΔΜΗΕ, «αυτή η ανατροπή δημιουργεί αρνητική παρούσα αξία άνω των €100 εκατ. για το έργο. Δημιουργεί δε θέμα ασφάλειας δικαίου για την επένδυση και θέμα εμπιστοσύνης στις διοικητικές αποφάσεις και πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα προκειμένου να συνεχιστεί το έργο»
Παράλληλα βέβαια, ο ΑΔΜΗΕ τονίζει ότι “είμαστε σε συνεννόηση με τη ΡΑΕΚ για να κατατεθεί αίτηση αναθεώρησης τις αμέσως επόμενες ημέρες” προσθέτοντας ότι “η Ελλάδα έχει ήδη δεσμευτεί μέσω της απόφασης της ΡΑΑΕΥ ώστε οι Έλληνες καταναλωτές να πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην ηλεκτρική διασύνδεση κατά τη διάρκεια της κατασκευής της ώστε να είναι το έργο βιώσιμο. Αναμένουμε μία αντίστοιχη απόφαση και από την κυπριακή πλευρά. Το ποσό που καλούνται να πληρώσουν οι Κύπριοι καταναλωτές κατά την κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου είναι μόλις 0,6 λεπτά του ευρώ ανά KWh, κόστος το οποίο θα ανακτηθεί από τη μείωση που θα προκαλέσει στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, ήδη από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της”.
Οι επόμενες μέρες θα είναι κρίσιμες
Εν τω μεταξύ ο Πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ κος Μανούσος Μανουσάκης έχει θέσει θέμα ακύρωσης του έργου σε περίπτωση που η ΡΑΕΚ επιμείνει στην απόφαση της. Σε αυτή την περίπτωση ο Διαχειριστής θα έχει χάσει τα € 48,8 εκατ. που κατέβαλε, σύμφωνα με ενημέρωση του προς την ΡΑΑΕΥ, στην Eurasia του Νάσου Κτωριδη, (εδώ) για να εισφέρει στην συνέχεια στο έργο διασύνδεσης €82 εκατ., που πλήρωσε στην Nexans για την έναρξη κατασκευής του καλωδίου όπως προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση μεταξύ EuroAsia και Nexans.
Αμέσως μετά την ανάληψη του έργου από τον ΑΔΜΗΕ ξεκίνησαν παρασκηνιακές αντιδράσεις από διάφορους οικονομικούς παράγοντες της μεγαλονήσου οι οποίοι πιστεύουν ότι η ηλεκτρική διασύνδεση θα τους αποστερήσει σοβαρά έσοδα, καθώς θα επηρεάσει το σημερινό μοντέλο λειτουργίας της ηλεκτρικής αγοράς. Αυτό ως γνωστό στηρίζεται στην λειτουργία 4 μονάδων ηλεκτροπαραγωγής οι οποίες λειτουργούν με πετρέλαιο ενώ σύντομα μέρος του σημερινού καυσίμου θα αντικατασταθεί με φυσικό αέριο που θα προέλθει από το υπό κατασκευή τερματικό LNG που εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει το 2025, με 4 χρόνια καθυστέρηση. Αντιδράσεις επίσης εκφράζουν οι παραγωγοί ΑΠΕ (αιολικά και φωτοβολταϊκά) οι οποίοι εκτιμούν ότι το καλώδιο θα υποκαταστήσει μέρος της ενέργειας που οι ίδιου εγχέουν στο σύστημα. Οι ανωτέρω ομάδες επιχειρηματιών που εμπλέκονται στην λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος της Κύπρου, παραβλέπουν το γεγονός της ενεργειακής ασφάλειας που προσφέρει η ηλεκτρική διασύνδεση και την χρησιμότητα του για την ισορρόπηση του ηλεκτρικού φορτίου (balancing) κάτι που ασφαλώς θα βοηθήσει τους ίδιους μελλοντικά σε περιόδους αιχμής».
Οι επόμενες ημέρες πρόκειται να είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την πρόοδο του έργου εν όψει της μετάβασης στην Λευκωσία του CEO του ΑΔΜΗΕ και την παρουσίαση της ολοκληρωμένης μελέτης Κόστους Οφέλους (CBS) στην ΡΑΕΚ. Στη συνέχεια αναμένεται συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Χριστοδουλίδη στις 20 Ιουλίου, στο περιθώριο των εκδηλώσεων καταδίκης της τουρκικής εισβολής.
Οι δηλώσεις του Κύπριου Προέδρου
Στο πλαίσιο αυτό ενδιαφέρον παρουσιάζουν, οι τελευταίες δηλώσεις του Κύπριου Προέδρου σε συνέντευξη του στην Καθημερινή της Κυριακής (14/7) όπου μεταξύ άλλων παρατηρεί, «Η Κυπριακή ∆ηµοκρατία είναι το µόνο κράτος-µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει ηλεκτρική διασύνδεση. Είναι ενεργειακά απομονωμένη. Φυσικά, είμαστε υπέρ της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Ελλάδας µε την Κύπρο και µε άλλα κράτη της περιοχής, καθώς υπάρχει και η πολύ σημαντική διάσταση του Ισραήλ. Από γεωπολιτικής, πολιτικής και ενεργειακής άποψης, είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές αυτής της διασύνδεσης.»
«Αναµένουµε τη σχετική µελέτη που αφορά την οικονοµική διάσταση του έργου για να πάρουµε την τελική απόφαση σε επίπεδο υπουργικού συµβουλίου. Εχουµε µεταφέρει τα µηνύµατα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς το έργο αυτό έχει ενταχθεί στα έργα κοινής ωφελείας της Ε.Ε. και έχει εξασφαλίσει χρηµατοδότηση από αυτήν. Ωστόσο, για να είµαστε υπεύθυνη κυβέρνηση απέναντι στον κυπριακό λαό που µας επέλεξε, πρέπει να έχουµε ενώπιόν µας τα οικονοµικά δεδοµένα. Είναι κάτι που συζήτησα και µε τον Ελληνα πρωθυπουργό στο πλαίσιο της ειλικρίνειας που πρέπει να χαρακτηρίζει τις σχέσεις µας. Οι δηµόσιες δηλώσεις από κάποιους για το συγκεκριµένο θέµα, που ορισµένες φορές προκαλούν και αρνητικές αναφορές για την Κύπρο στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν βοηθούν στην παρούσα συγκυρία. Επαναλαμβάνω, πολιτικά, γεωπολιτικά και ενεργειακά, το έργο είναι υψηλής σηµασίας για την Κυπριακή ∆ηµοκρατία. Η τελική απόφαση θα ληφθεί βάσει των οικονομικών δεδομένων που οφείλουµε, όπως κάθε χώρα, να λαμβάνουμε υπόψη προτού πάρουμε αποφάσεις.»
«Σίγουρα θα έχουµε σύντοµα τελικό αποτέλεσμα. Αυτό που µπορώ να σας πω µε βεβαιότητα είναι ότι η ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου, που είναι το µοναδικό κράτος-µέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης που είναι ενεργειακά αποµονωµένο, είναι καθοριστικής σηµασίας για να επιτύχουµε έναν από τους βασικούς στόχους αυτής της κυβέρνησης: τη µείωση της τιµής του ηλεκτρισµού. Οι τιµές στην Κύπρο, λόγω και της ενεργειακής αποµόνωσης, είναι σαφώς υψηλότερες σε σύγκριση µε άλλα κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.»
Πηγή energia.gr
