Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης
Ακούω, ομολογουμένως, τον πρωθυπουργό να υιοθετεί έναν προσεκτικό τόνο τις προηγούμενες ημέρες σε ό,τι αφορά τη διαπραγμάτευση για το ονοματολογικό της πΓΔΜ, κάνοντας λόγο μόνο για «παράθυρο ευκαιρίας» για την εξεύρεση λύσης. Από την άλλη, ο ομόλογός του Ζόραν Ζάεφ κάνει μεγαλύτερα ανοίγματα, λέγοντας ότι δεν προσέρχεται με κόκκινες γραμμές στη συζήτηση και τονίζοντας ότι μπορεί να σκεφτεί ακόμα και μετονομασία του αεροδρομίου της πΓΔΜ, εφόσον αυτό τεθεί από την ελληνική πλευρά.
Για να είμαστε ειλικρινείς, η στάση του πρωθυπουργού είναι και η ενδεδειγμένη. Δεν είναι υποχρεωτικό να καλλιεργείται από τη δική μας πλευρά υπέρμετρη προσδοκία για την ένταξη της γείτονος στη νατοϊκή ομπρέλα. Είναι σαφές πως, στο παρασκήνιο, η συζήτηση έχει μπει στη ουσία, κατά τρόπο που εμείς ούτε γνωρίζουμε, ούτε θα ήταν και απολύτως σκόπιμο να γνωρίζουμε. Βέβαια, κάνω την παρένθεση για να τονίσω ότι θα έπρεπε να υπάρχει θεσμική ενημέρωση της αντιπολίτευσης και, αν όχι τώρα, θα πρέπει σίγουρα να υπάρξει μετά τον νέο κύκλο επαφών των εθνικών διαπραγματευτών υπό τον κ. Μάθιου Νίμιτς.
Υπό το ανωτέρω πρίσμα, συνεπώς, η ελληνική πλευρά οφείλει να πορεύεται στη διαπραγμάτευση έχοντας ως πυξίδα το ότι ο διάβολος μπορεί να κρύβεται στις λεπτομέρειες. Η ονομασία που θα προκύψει δεν μπορεί παρά να είναι σύνθετη με γεωγραφικό προσδιορισμό μεν, αλλά για όλες τις χρήσεις δε. Και την ίδια ώρα, θα πρέπει να υπάρξει ταύτιση για μια σειρά άλλων θεμάτων, προκειμένου να μπορούμε να κάνουμε λόγο για συνολική συμφωνία.
Ο χρόνος είναι λίγος ώστε να καταλήξουν σε μια πλήρως αποδεκτή λύση για όλες τις πλευρές. Από εκεί και πέρα, όμως, λόγω των διεθνών ισορροπιών, της αμερικανικής και της ευρωπαϊκής πίεσης, είναι τώρα ένα καλό momentum προκειμένου το θέμα να πάψει να απασχολεί την εξωτερική μας πολιτική και να αναλίσκουμε εθνικό πολιτικό κεφάλαιο σε αυτό. Είναι σαφές, δε, πως θα υπάρξουν δυσκολίες.
Ήδη, στη Μακεδονία ακούγονται τα τύμπανα του πολέμου, μαζεύονται υπογραφές, ετοιμάζονται συλλαλητήρια, η εκκλησία είναι σε αναβρασμό, ενώ κάποιοι πιο προωθημένοι κάνουν λόγο ακόμα για μια Λέγκα του Βορρά που βρίσκεται στα σκαριά. Και αυτές οι δυσκολίες θα είναι δύσκολα διαχειρίσιμες για τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ, πλην όμως καμιά φορά ορισμένες εθνικές εκκρεμότητες πρέπει να κλείνουν, ακόμα και αν η απόφαση είναι αντιδημοφιλής.
Πρέπει, όμως, στην κυβέρνηση να κρατούν τη μπάλα χαμηλά. Οι Σκοπιανοί εμφανίζονται εξαιρετικά διαλλακτικοί, αλλά και εκεί οι κοινοβουλευτικές ισορροπίες είναι λεπτές. Συνεπώς, το περιθώριο παραχωρήσεων που έχουν είναι συζητήσιμο, εκτός και αν οι ΗΠΑ πιέσουν τόσο αποφασιστικά, ώστε να αρθούν αυτές οι ενστάσεις που θα υπάρχουν.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρέπει να προσέχουμε. Και η κυβέρνηση πρέπει να θυμάται πως όσο στενεύουν τα χρονικά περιθώρια, τόσο οι πιέσεις θα κλιμακώνονται. Θα πρέπει συνεπώς ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας να έχει ένα σαφές πλάνο για το τι μέλλει γενέσθαι, σε περίπτωση που φτάσουμε στον Μάιο χωρίς συγκριμένα αποτελέσματα, με τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ να ακολουθεί.
Θα έχει τρεις επιλογές τότε:
- να πιέσει αυτός με τη σειρά του για μια αποδεκτή και για την ελληνική πλευρά συμφωνία,
- να δεχθεί ονομασία της πΓΔΜ μόνο για χρήση στο ΝΑΤΟ ή
- να απειλήσει εκ νέου με βέτο, όπως ο Καραμανλής το 2008.
Όλα αυτά είναι σενάρια, αλλά αυτέ οι διπλωματικές διεργασίες απαιτούν καλή και λεπτομερή προετοιμασία επί όλων των πιθανών ατραπών, προκειμένου να είμαστε έτοιμοι. Ας ελπίσουμε πως στη διαπραγμάτευση που θα ξεκινήσει σε λίγες μέρες θα προσέλθουμε -και πάλι- με νηφαλιότητα, ψυχραιμία και φειδώ.
