Η πανδημία του κορωνοϊού εξελίσσεται ραγδαία, όμως μήπως είναι απλά η φύση που χτυπά τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τη ανθρώπινη εκμετάλλευση.
Στο παρελθόν, σε αναρίθμητές κρίσεις έχει παρατηρηθεί ότι η φύση είναι άκρως διδακτική προς τους ανθρώπους, όπως για παράδειγμα με τον σεισμό του 1755 στη Λισαβόνα, ο οποίος ήταν μια έγκυρη υπενθύμιση, κατά τη διάρκεια της έντονης επιρροής του Διαφωτισμού, ότι η φύση έχει πάντα κάτι να πει για το τι ο άνθρωπος ονομάζει πάντα πρόωρα “την κατάκτηση της φύσης”.
Το 1900, όταν το φάρμακο επιτέλους άρχισε να κάνει περισσότερο καλό από ότι κακό, το 37% όλων των θανάτων ήταν από μολυσματικές ασθένειες. Σήμερα, ο αριθμός είναι 2 τοις εκατό. Μέχρι το 1940 και τη άφιξη της πενικιλλίνης, η ιατρική φαινόταν στα πρόθυρα της θεραπείας πολλών μολυσματικών ασθενειών, ειδικά της ευλογιάς.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, το εμβόλιο Salk φάνηκε να ολοκληρώνει την κατάκτηση εξαλείφοντας την παιδική πολυομυελίτιδα, γεγονός που προκάλεσε την εσφαλμένη αντίληψη ότι οι φαρμακολογικές ασημένιες σφαίρες είναι το κλειδί για τις μεγάλες βελτιώσεις της δημόσιας υγείας.
Στο περσινό «The Body: A Guide for Occupants», ο Bill Bryson σημειώνει ένα ορόσημο στο ανθρώπινο ιστορικό: Το 2011 ήταν το πρώτο έτος κατά το οποίο περισσότεροι άνθρωποι έχασαν σε συνδυασμό τη ζωή τους από μη μεταδοτικές ασθένειες (π.χ. καρδιακή ανεπάρκεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, διαβήτη). «Ζούμε», γράφει ο Bryson, «σε μια εποχή στην οποία σκοτωνόμαστε από τον τρόπο ζωής».
Σήμερα, οι θάνατοι από τον κοροναϊό δεν έχουν φτάσει στο σημείο εκείνου που ο Bryson αποκαλεί “αυτοκτονία μέσω του lifestyle”, μια επιδημία που θα συνεχιστεί πολύ μετά τον κοροναϊό.
Τρεις δεκαετίες μετά την καλή πράξη του Jonas Salk, το AIDS διέλυσε την εφησυχασμό για τις επιδημίες των μολυσματικών ασθενειών που είναι απλές αναμνήσεις. Το AIDS, εντούτοις, ήταν κατά κύριο λόγο μια επιδημία που προκλήθηκε λόγω συμπεριφοράς στις Ηνωμένες Πολιτείες κυρίως σε 30 περίπου γειτονιές.
Οι αλλαγές στη σεξουαλική συμπεριφορά και η λιγότερη χρήση των βελόνων από χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, περιόρισαν την επιδημία. Η σύγχρονη ιατρική, και ιδιαίτερα η φαρμακολογία, έχει φέρει τις αμερικανικές ευλογίες πέρα από τα όνειρα των παππούδων τους.
Επειδή οι επιδημίες είναι σιωπηλές και αόρατες κατά τη διάρκεια της επώασης και είναι γρήγορες και απρόβλεπτες στην φάση της ανάπτυξης τους, θα μπορούσαν να είναι καταστροφικά τρομοκρατικά όπλα – εκτός από το γεγονός ότι, όπως δείχνει ζωηρά ο κορωναϊός, κανένας σκόπιμος δράστης δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι θα παραμείνει εκτός της νόσου. Η σύνδεση του σύγχρονου κόσμου, μετά την ανακάλυψη της μηχανής των αεροπλάνων και άρα των αεροπορικών ταξιδιών είναι αυτή που αποτρέπει την οπλοποίηση των επιδημιών.
Washington Post: An enlightening lesson from nature
Απόδοση: Γιάννης Κουτρουμπής
